ගබ්සා නීතියට යෝජිත සංශෝධන සම්බන්ධ ප්‍රකාශය - ශ්‍රී ලංකා සුරක්ෂිත ගබ්සා සන්ධානය (Sri Lanka Safe Abortion Coalition), මාර්තු 2025
ශ්‍රී ලංකා සුරක්ෂිත ගබ්සා සන්ධානය (Sri Lanka Safe Abortion Coalition - SLSAC) නිශ්චිත තත්වයන් යටතේ ගැබ් ගැනීම් අවසන් කිරීමට ඉඩ සලසන නීතිමය රාමුවක් කෙටුම්පත් කරමින් සිටින බවට වන පුවත සාදරයෙන් පිළිගනිමු. මෙම යෝජිත රාමුව දැනට ශක්‍ය නොවන කලල අසාමාන්‍යතා සහිත ගැබ් ගැනීම් අවසන් කිරීමට කාන්තාවන්ට ඉඩ දීමට සීමා වී ඇති බව අපට වැටහේ. 1883 දී බ්‍රිතාන්‍යය විසින් හඳුන්වා දුන් ලෝකයේ වඩාත්ම සීමා සහිත ගබ්සා නීතියක් ඇති රටක් වන ශ්‍රී ලංකාවේ, මෙය කාන්තාවන්ගේ ශාරීරික ස්වාධිපත්‍යය, සමානාත්මතාවය, අභිමානය සහ තේරීම සඳහා ඇති අයිතිය පිළිගැනීමට ඇති අවස්ථාවකි.
ශ්‍රී ලංකාවේ කුරිරු ගබ්සා නීතිය ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමට ගත් උත්සාහයන් දශක ගණනාවක් පුරා නැවත නැවතත් සිදු කර ඇත - ඉතා මෑතක දී 2022, 2017 සහ 2012 දී ද, ඒවා සාර්ථක නොවීය. ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජා වෛද්‍යවරුන්ගේ විද්‍යාලය (College of Community Physicians Sri Lanka - CCPSL), ශ්‍රී ලංකා ළමා රෝග විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන්ගේ විද්‍යාලය (Sri Lanka College of Paediatricians -SLCP) සහ ශ්‍රී ලංකා ප්‍රසව හා නාරිවේද විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන්ගේ විද්‍යාලය (Sri Lanka College of Obstetricians and Gynaecologists - SLCOG) මෙම රාමුව ඉදිරිපත් කිරීමට සහ ආරක්ෂිත ගබ්සාව පිළිබඳ ප්‍රශ්නය (සීමිත තත්වයන් සඳහා වුවද) නැවත වරක් මතු කිරීමට ගත් මුලපිරීම අපි සාදරයෙන් පිළිගනිමු. කාන්තාවන්ගේ ප්‍රජනක ස්වාධිපත්‍යය පිළිගනිමින් ගබ්සාව සම්පූර්ණයෙන් නිරපරාධීගත කිරීම සහ නීතිගත කිරීම සඳහා වන අපගේ අධිවාචනය දිගටම කරගෙන යන අතරම, ඉදිරිපත් කරන ලද යෝජනාවට අපි සහාය දෙමු.
2024 අගෝස්තු ජාතික ජන බලවේගයේ (NPP) “පොහොසත් රටක්, ලස්සන ජීවිතයක්” ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයේ, ගැබ් ගැනීමක් ආරක්ෂිතව අවසන් කිරීම සහතික කිරීම සඳහා නීති කොමිෂන් සභාවේ 2012 නිර්දේශ ක්‍රියාත්මක කිරීමෙන් ගබ්සා නීති ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමට රජය සිය කැපවීම ප්‍රතිඥා දී ඇති බව අපි විශේෂයෙන් සටහන් කරමු. 2012 නිර්දේශයන් නිශ්චිත හේතු දෙකක් මත ගැබ් ගැනීම් අවසන් කිරීමට ඉඩ ලබා දෙන ලෙස ඉල්ලා සිටී: රේප් සහ ශක්‍ය නොවන කලල අසාමාන්‍යතා සම්බන්ධයෙන්. කෙසේ වෙතත්, ශ්‍රී ලංකාවේ ගබ්සාවන් අපේක්ෂා කරන කාන්තාවන්ගෙන් අති බහුතරයක් මෙම සීමාවන් වලින් පිටින් ඇති හේතු මත එසේ කරන බැවින්, මෙම නිර්දේශ ප්‍රමාණවත් නොවේ. මෙම යෝජනා වෙනත් හේතූන් මත තම ගැබ්ගැනීම් අවසන් කිරීමට අවශ්‍ය කාන්තාවන් සඳහා ආරක්ෂිත සහ ගෞරවනීය විකල්පයක් ලබා නොදේ.
ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාවලියේදී කාන්තා අයිතිවාසිකම් කණ්ඩායම් සහ නියෝජිතයින් සමඟ ප්‍රමාණවත් උපදේශනය සිදු නොවීම ගැන අපි දැඩි කනස්සල්ලට පත්ව සිටිමු. දශක තුනකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ කාන්තාවන්ගේ ආරක්ෂිත සහ නීත්‍යානුකූල ගබ්සා සේවා සඳහා වූ අයිතිය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින සිවිල් සමාජයේ නියෝජිතයන් ලෙස, මෙම බරපතල අතපසුවීම අප තුළ දැඩි කලකිරීමක් ඇති කර තිබේ. කාන්තා කටයුතු අමාත්‍යාංශය වත්මන් ප්‍රතිසංස්කරණ සංවාදයේ කොටසක් නොවීම ගැන ද අපි අපගේ කනස්සල්ල විශේෂයෙන් පළ කර සිටිමු. ගැබ් ගැනීම් අවසන් කිරීමේ තීරණ ගන්නා විට, එම ක්‍රියාවලියේ ප්‍රධානතම තීරණ ගන්නන් වන සහ එයට තම කැමැත්ත ලබා දිය යුතු කාන්තාවන් කිසිවිටෙකම බැහැර නොකළ යුතු බව අපි අවධාරණය කරමු. තම ශරීරය ගැන තීරණය කිරීමට කාන්තාවකට ඇති අයිතිය මෙම සංවාදයේ කේන්ද්‍රීය වේ.
ගබ්සාව නිරපරාධීගත කිරීම යනු සදාචාරාත්මක හෝ වෛද්‍යමය පදනමට පමණක් සීමා වූ ක්‍රියාවක් නොවේ. එය කාන්තාවන්ගේ තීරණ ගැනීමේ අයිතිය කේන්ද්‍රීය කරගෙන, යටත් විජිත සමයේ සිට පැවත එන කල් පිරුණු නීති ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමේ අවශ්‍යතාවය අවධාරණය කරන ස්ථාවරයකි. එමඟින් කාන්තා අයිතිවාසිකම් සහ ස්වාධීනත්වය පූර්ණ වශයෙන් සහතික වනු ඇත.
මේ දක්වා, මෙම ප්‍රතිපත්ති තීරණය සඳහා අවශ්‍ය වූ තොරතුරු හඳුනා ගැනීමට, විශ්ලේෂණය කිරීමට සහ නඩත්තු කිරීමට රජය අසමත් වී ඇත.
අපගේ ඉල්ලීම්:
මෙම නීතිය ප්‍රධාන වශයෙන් කාන්තාවන්ට බලපාන බව පිළිගනිමින් රජය විසින් එහි නීතිමය සංශෝධන ක්‍රියාවලිය සම්බන්ධ සියලු සාකච්ඡා සඳහා කාන්තා නියෝජිතයන්, කාන්තා අයිතිවාසිකම් සංවිධාන සහ ආරක්ෂිත ගබ්සාව වෙනුවෙන් පෙනී සිටින පාර්ශවයන්ගේ ප්‍රමුඛ සහ සක්‍රීය සහභාගීත්වය සහතික කරන ලෙස රජයෙන් අපි ඉල්ලා සිටිමු.
සියලුම කාන්තාවන්ගේ සියලු අයිතිවාසිකම්—විශේෂයෙන් තම ශරීරය, සෞඛ්‍යය සහ යහපැවැත්ම පිළිබඳ ස්වාධීනව තීරණ ගැනීමේ අයිතිය—ප්‍රවර්ධනය කිරීමට, ආරක්ෂා කිරීමට සහ ඉටු කිරීමට රජය පූර්ණ කැපවීමෙන් කටයුතු කළ යුතු බව අපි අවධාරණය කරමු. එමෙන්ම, ශ්‍රී ලංකාව අත්සන් කර ඇති කාන්තාවන්ට එරෙහි සියලු ආකාරයේ භේද තුරන් කිරීමේ ජාත්‍යන්තර සම්මුතියේ (CEDAW) නිර්දේශයන්ට ශ්‍රී ලංකාව බැදී සිටින බවට අපි රජයේ අවධානය යොමු කරමු. CEDAW මගින් ශ්‍රී ලංකාව "ප්‍රමුඛ කාර්යයක් ලෙස සියලු අවස්ථාවන්හිදී ගබ්සාව නීතිගත කිරීම සහ නිරපරාධීගත කිරීම, සහ එය සිදු කරන තෙක්, විශේෂයෙන් රේප් සිද්ධීන්හි කාන්තාවන්ට නොමිලේ, නීත්‍යානුකූල සහ ආරක්ෂිත ගබ්සා සේවාවන් වෙත ප්‍රවේශය ලබා ගැනීම සඳහා අධිකරණ අවසර අවශ්‍යතා, සීමිත කාල සීමා සහ වෙනත් බාධක ඉවත් කළ යුතු" බව නිර්දේශ කර ඇත.
CCPSL, SLCP සහ SLCOG යන විද්‍යාල විසින් යෝජිත සංශෝධන ක්ෂණිකව ක්‍රියාත්මක කරන ලෙස අපි රජයෙන් දැඩි ලෙස ඉල්ලා සිටිමු. ඒ අතරම, ගබ්සාව සීමා කිරීමකින් තොරව නිරපරාධීගත කිරීම සඳහා මහජන සෞඛ්‍ය නිලධාරීන්, කාන්තා අයිතිවාසිකම් ක්‍රියාකාරීන්, වෛද්‍යවරුන් සහ මනෝවිද්‍යාත්මක විශේෂඥයන් සමඟ දීර්ඝ කාලීන සහයෝගීතාවයක් පවත්වාගෙන යන ලෙසත්, කාන්තාවන්ට ආරක්ෂිත හා නීත්‍යානුකූල ගබ්සා සේවා සඳහා ප්‍රවේශය සහ අයිතිය සහතික කරන ලෙසත් අපි රජයෙන් ඉල්ලා සිටිමු.
ශ්‍රී ලංකා සුරක්ෂිත ගබ්සා සන්ධානය (Sri Lanka Safe Abortion Coalition - SLSAC) නිශ්චිත තත්වයන් යටතේ ගැබ් ගැනීම් අවසන් කිරීමට ඉඩ සලසන නීතිමය රාමුවක් කෙටුම්පත් කරමින් සිටින බවට වන පුවත සාදරයෙන් පිළිගනිමු. මෙම යෝජිත රාමුව දැනට ශක්‍ය නොවන කලල අසාමාන්‍යතා සහිත ගැබ් ගැනීම් අවසන් කිරීමට කාන්තාවන්ට ඉඩ දීමට සීමා වී ඇති බව අපට වැටහේ. 1883 දී බ්‍රිතාන්‍යය විසින් හඳුන්වා දුන් ලෝකයේ වඩාත්ම සීමා සහිත ගබ්සා නීතියක් ඇති රටක් වන ශ්‍රී ලංකාවේ, මෙය කාන්තාවන්ගේ ශාරීරික ස්වාධිපත්‍යය, සමානාත්මතාවය, අභිමානය සහ තේරීම සඳහා ඇති අයිතිය පිළිගැනීමට ඇති අවස්ථාවකි.
ශ්‍රී ලංකාවේ කුරිරු ගබ්සා නීතිය ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමට ගත් උත්සාහයන් දශක ගණනාවක් පුරා නැවත නැවතත් සිදු කර ඇත - ඉතා මෑතක දී 2022, 2017 සහ 2012 දී ද, ඒවා සාර්ථක නොවීය. ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජා වෛද්‍යවරුන්ගේ විද්‍යාලය (College of Community Physicians Sri Lanka - CCPSL), ශ්‍රී ලංකා ළමා රෝග විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන්ගේ විද්‍යාලය (Sri Lanka College of Paediatricians -SLCP) සහ ශ්‍රී ලංකා ප්‍රසව හා නාරිවේද විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන්ගේ විද්‍යාලය (Sri Lanka College of Obstetricians and Gynaecologists - SLCOG) මෙම රාමුව ඉදිරිපත් කිරීමට සහ ආරක්ෂිත ගබ්සාව පිළිබඳ ප්‍රශ්නය (සීමිත තත්වයන් සඳහා වුවද) නැවත වරක් මතු කිරීමට ගත් මුලපිරීම අපි සාදරයෙන් පිළිගනිමු. කාන්තාවන්ගේ ප්‍රජනක ස්වාධිපත්‍යය පිළිගනිමින් ගබ්සාව සම්පූර්ණයෙන් නිරපරාධීගත කිරීම සහ නීතිගත කිරීම සඳහා වන අපගේ අධිවාචනය දිගටම කරගෙන යන අතරම, ඉදිරිපත් කරන ලද යෝජනාවට අපි සහාය දෙමු.
2024 අගෝස්තු ජාතික ජන බලවේගයේ (NPP) “පොහොසත් රටක්, ලස්සන ජීවිතයක්” ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයේ, ගැබ් ගැනීමක් ආරක්ෂිතව අවසන් කිරීම සහතික කිරීම සඳහා නීති කොමිෂන් සභාවේ 2012 නිර්දේශ ක්‍රියාත්මක කිරීමෙන් ගබ්සා නීති ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමට රජය සිය කැපවීම ප්‍රතිඥා දී ඇති බව අපි විශේෂයෙන් සටහන් කරමු. 2012 නිර්දේශයන් නිශ්චිත හේතු දෙකක් මත ගැබ් ගැනීම් අවසන් කිරීමට ඉඩ ලබා දෙන ලෙස ඉල්ලා සිටී: රේප් සහ ශක්‍ය නොවන කලල අසාමාන්‍යතා සම්බන්ධයෙන්. කෙසේ වෙතත්, ශ්‍රී ලංකාවේ ගබ්සාවන් අපේක්ෂා කරන කාන්තාවන්ගෙන් අති බහුතරයක් මෙම සීමාවන් වලින් පිටින් ඇති හේතු මත එසේ කරන බැවින්, මෙම නිර්දේශ ප්‍රමාණවත් නොවේ. මෙම යෝජනා වෙනත් හේතූන් මත තම ගැබ්ගැනීම් අවසන් කිරීමට අවශ්‍ය කාන්තාවන් සඳහා ආරක්ෂිත සහ ගෞරවනීය විකල්පයක් ලබා නොදේ.
ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාවලියේදී කාන්තා අයිතිවාසිකම් කණ්ඩායම් සහ නියෝජිතයින් සමඟ ප්‍රමාණවත් උපදේශනය සිදු නොවීම ගැන අපි දැඩි කනස්සල්ලට පත්ව සිටිමු. දශක තුනකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ කාන්තාවන්ගේ ආරක්ෂිත සහ නීත්‍යානුකූල ගබ්සා සේවා සඳහා වූ අයිතිය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින සිවිල් සමාජයේ නියෝජිතයන් ලෙස, මෙම බරපතල අතපසුවීම අප තුළ දැඩි කලකිරීමක් ඇති කර තිබේ. කාන්තා කටයුතු අමාත්‍යාංශය වත්මන් ප්‍රතිසංස්කරණ සංවාදයේ කොටසක් නොවීම ගැන ද අපි අපගේ කනස්සල්ල විශේෂයෙන් පළ කර සිටිමු. ගැබ් ගැනීම් අවසන් කිරීමේ තීරණ ගන්නා විට, එම ක්‍රියාවලියේ ප්‍රධානතම තීරණ ගන්නන් වන සහ එයට තම කැමැත්ත ලබා දිය යුතු කාන්තාවන් කිසිවිටෙකම බැහැර නොකළ යුතු බව අපි අවධාරණය කරමු. තම ශරීරය ගැන තීරණය කිරීමට කාන්තාවකට ඇති අයිතිය මෙම සංවාදයේ කේන්ද්‍රීය වේ.
ගබ්සාව නිරපරාධීගත කිරීම යනු සදාචාරාත්මක හෝ වෛද්‍යමය පදනමට පමණක් සීමා වූ ක්‍රියාවක් නොවේ. එය කාන්තාවන්ගේ තීරණ ගැනීමේ අයිතිය කේන්ද්‍රීය කරගෙන, යටත් විජිත සමයේ සිට පැවත එන කල් පිරුණු නීති ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමේ අවශ්‍යතාවය අවධාරණය කරන ස්ථාවරයකි. එමඟින් කාන්තා අයිතිවාසිකම් සහ ස්වාධීනත්වය පූර්ණ වශයෙන් සහතික වනු ඇත.
මේ දක්වා, මෙම ප්‍රතිපත්ති තීරණය සඳහා අවශ්‍ය වූ තොරතුරු හඳුනා ගැනීමට, විශ්ලේෂණය කිරීමට සහ නඩත්තු කිරීමට රජය අසමත් වී ඇත.
අපගේ ඉල්ලීම්:
මෙම නීතිය ප්‍රධාන වශයෙන් කාන්තාවන්ට බලපාන බව පිළිගනිමින් රජය විසින් එහි නීතිමය සංශෝධන ක්‍රියාවලිය සම්බන්ධ සියලු සාකච්ඡා සඳහා කාන්තා නියෝජිතයන්, කාන්තා අයිතිවාසිකම් සංවිධාන සහ ආරක්ෂිත ගබ්සාව වෙනුවෙන් පෙනී සිටින පාර්ශවයන්ගේ ප්‍රමුඛ සහ සක්‍රීය සහභාගීත්වය සහතික කරන ලෙස රජයෙන් අපි ඉල්ලා සිටිමු.
සියලුම කාන්තාවන්ගේ සියලු අයිතිවාසිකම්—විශේෂයෙන් තම ශරීරය, සෞඛ්‍යය සහ යහපැවැත්ම පිළිබඳ ස්වාධීනව තීරණ ගැනීමේ අයිතිය—ප්‍රවර්ධනය කිරීමට, ආරක්ෂා කිරීමට සහ ඉටු කිරීමට රජය පූර්ණ කැපවීමෙන් කටයුතු කළ යුතු බව අපි අවධාරණය කරමු. එමෙන්ම, ශ්‍රී ලංකාව අත්සන් කර ඇති කාන්තාවන්ට එරෙහි සියලු ආකාරයේ භේද තුරන් කිරීමේ ජාත්‍යන්තර සම්මුතියේ (CEDAW) නිර්දේශයන්ට ශ්‍රී ලංකාව බැදී සිටින බවට අපි රජයේ අවධානය යොමු කරමු. CEDAW මගින් ශ්‍රී ලංකාව "ප්‍රමුඛ කාර්යයක් ලෙස සියලු අවස්ථාවන්හිදී ගබ්සාව නීතිගත කිරීම සහ නිරපරාධීගත කිරීම, සහ එය සිදු කරන තෙක්, විශේෂයෙන් රේප් සිද්ධීන්හි කාන්තාවන්ට නොමිලේ, නීත්‍යානුකූල සහ ආරක්ෂිත ගබ්සා සේවාවන් වෙත ප්‍රවේශය ලබා ගැනීම සඳහා අධිකරණ අවසර අවශ්‍යතා, සීමිත කාල සීමා සහ වෙනත් බාධක ඉවත් කළ යුතු" බව නිර්දේශ කර ඇත.
CCPSL, SLCP සහ SLCOG යන විද්‍යාල විසින් යෝජිත සංශෝධන ක්ෂණිකව ක්‍රියාත්මක කරන ලෙස අපි රජයෙන් දැඩි ලෙස ඉල්ලා සිටිමු. ඒ අතරම, ගබ්සාව සීමා කිරීමකින් තොරව නිරපරාධීගත කිරීම සඳහා මහජන සෞඛ්‍ය නිලධාරීන්, කාන්තා අයිතිවාසිකම් ක්‍රියාකාරීන්, වෛද්‍යවරුන් සහ මනෝවිද්‍යාත්මක විශේෂඥයන් සමඟ දීර්ඝ කාලීන සහයෝගීතාවයක් පවත්වාගෙන යන ලෙසත්, කාන්තාවන්ට ආරක්ෂිත හා නීත්‍යානුකූල ගබ්සා සේවා සඳහා ප්‍රවේශය සහ අයිතිය සහතික කරන ලෙසත් අපි රජයෙන් ඉල්ලා සිටිමු.